Su damacanalarındaki tehlike

Bir dahaki sefer su satın alırken evinize gelen plastik damacanaların altına dikkatlice bakın. Eğer damacanaların altında üçgen geri dönüşüm logosu içinde 3 6 ya da 7 rakamını görüyorsanız bu damacanalardan uzak durun!

Damacanalardaki geri dönüşüm işareti damacanaların yüksek oranda kimyasal madde içerdiğini gösteriyor. Özellikle de vücuda iki kat daha fazla zarar veren biesphenol A’nın yüksek olduğunu gösteriyor. Sert plastiklerde bulunan bu maddenin zararları ise saymakla bitmiyor. Güvenli ve sağlıklı bir yaşam için onları camla değiştirmek gerekiyor.

Hayvanlar üzerinde yapılmış araştırmalarda kanserle düşüklerle kısırlıkla obeziteyle ve cinsel gelişim bozukluklarıyla ilişkilendirilen 'bisphenol-A' maddesi; konservelerde bile bulunuyor. Ama bu mutfağınıza girip var olanın yarısını çöpe atacaksınız anlamına gelmiyor!

Bisphenol-A nedir?

Bisphenol-A (BPA) temiz kırılıp dağılmayan sert plastiklerde bulunur. Çoğunlukla bu plastik şişelerin alt kısmında üçgen geri dönüşüm işareti bulunur. Bu işaretin yanında PC (polikarbonat) harfleri ve 7 rakamı bulunur. Ama altında 7 rakamı bulunan her şişe de polikarbonat demek değildir.

Dikkat etmeniz gereken en önemli ipucu şudur: Sert içi görünen ve kırılmayan şişeler BPA içerir. Mesela atılabilen içecek şişeleri su şişeleri likit ilaç şişeleri (mesela öksürük şurubu) polikarbonat değildir ve BPA içermezler. Bu yüzden her ne kadar herkes çevreci nedenlerden dolayı 'kullan at' şişeleri sevmese de sizi sağlık açısından asıl endişelendirmesi gereken; sert ve tekrar doldurulabilen cinsleri olmalıdır.

Daha basit bir yöntemle özetlersek: Altındaki üçgenin içinde 4 ve 2 rakamları basılı şişelerden içelim çok gerekliyse 5 ve 1 baskılı olanlardan içelim. Ama 3 6 ve 7 baskılılardan mümkün olduğu kadar uzak duralım.

Ne kadar risklidir?

BPA kalp sağlığınızı bozuyor ve diyabet riskini iki kat arttırıyor. ABD’deki Peninsula Tıp Fakültesi’nde yapılan araştırmalar BPA’ların karaciğer rahatsızlıklarıyla da bağlantılı olduğunu ortaya koyuyor. Her ne kadar her 10 Amerikalı'dan 9'unun vücudunda az da olsa BPA tespit edilmiş olsa bile bu konuda herkes aynı fikirde değil.

Amerikan Yemek ve İlaç Dairesi (FDA) plastik endüstrisi ve Harvard Risk Analizi Merkezi'nin ortak kararına göre; BPA seviyeleri yetişkinlerde herhangi bir hayati tehlikeye yol açacak miktarlarda değil. Fakat bazı ünlü BPA araştırmacılarının dediğine göre de hükümetler tarafından risksiz olarak kabul edilen bu düşük miktarlar güvenli olmaktan çok uzak...

ABD Ulusal Toksikoloji Programı'na göre insanları asıl korkutan da bu seviyelerin çocuklar üzerinde yarattığı risk! BPA maddesi vücutta bir hormon gibi davranıyor ve çalışmalar; küçük çocukların maruz kaldığı seviyelerin erken ergenleşme hiper aktivite bağışıklık sistemi değişiklikleri ve düşük sperm sayısı gibi problemlere yol açabildiğini gösteriyor.

İngiltere Gıda Standartları Enstitüsü’nün açıklamasına göre ise gün içinde almış olduğunuz BPA miktarının vücut ağırlığınızla dengeli bir uyum içinde olması gerekiyor. Sahip olduğunuz kilo başına günde 50 mikrogram kimyasal madde ‘normal değer’ olarak kabul ediliyor. Yani eğer vücut ağırlığınız 60 kg ise gün içinde alabileceğiniz en üst limitin 3000 mikrogram olması gerekiyor. Bu rakamın üstüne çıktığınız anda kalp karaciğer hastalıkları ve diyabet riskiniz iki kat artıyor.

Journal of American Medical Association dergisinde yayımlanan araştırma 18-74 yaşlarındaki 1455 yetişkin arasında yapıldı. Bilim adamları BPA'nın kalp ve diyabet riskini nasıl artırdığını bilmiyorlar ancak bu kimyasalın damarlarda daha çok yağ birikmesine yol açtığı ve insülinin işlenmesi sürecine müdahale edebildiği tahmininde bulunuyorlar.

Yüksek kolesterol kan şekeri düzensizliği yüksek kan basıncı kanser ve nörolojik problemlerle de bağlantılı olduğu düşünülen BPA’nın vücuda zararı araştırılmaya devam ediliyor. Amerika’da sağlıklı insanlar üzerinde yapılan araştırmalarda altı yaş üstündeki her on kişiden dokuzunun risk taşıdığı ortaya çıktı. Çünkü gün içinde kullandığınız birçok plastik malzeme BPA içeriyor. BPA kimyasal maddesi bebek biberonundan plastik şişelere kadar yüzlerce plastik malzemede bulunuyor.